Việt vị là gì? Khi nào một cầu thủ bị coi là phạm lỗi việt vị? Hôm nay 123tailieu.vn xin gửi tới bạn đọc bài viết lỗi việt vị trong bóng đá để bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé. Mời bạn đọc cùng tham khảo chi tiết.
Việt vị được xem là một trong những lỗi khá khó giải thích và khó xác định nhất của bóng đá.Trong các trận bóng đá những pha ghi bàn mà bị lỗi việt vị sẽ không được công nhận hay các cầu thủ thường hay bị phạt lỗi việt vị. Tại các giải đấu lớn hiện nay do có sự hỗ trợ của công nghệ VAR nên các trọng tài có thể xác định lỗi việt vị ngay trong thời gian thi đấu. Tuy nhiên tại một số giải đấu khu vực chưa có sự hỗ trợ của VAR thì việc xác định lỗi việt vị hay không phụ thuộc vào tổ trọng tài.
Vậy việt vị là gì? Lỗi việt vị được xác định như thế nào? Xử phạt việt vị như thế nào? Phá bẫy việt vị là gì?,…. Trong bài viết này 123tailieu.vn sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về lỗi việt vị trong bóng đá chi tiết và chính xác nhất.
1. Việt vị hay liệt vị là đúng?
Trong môn bóng đá, để chỉ lỗi vị trí của cầu thủ đang thi đấu trên sân, có hai từ khiến nhiều người khó phân biệt được là “liệt vị” và “việt vị“. Hai từ này có âm đọc gần giống nhau nên thường gây nhầm lẫn. Vậy, đâu mới là từ đúng?
Có thể khẳng định, từ đúng trong trường hợp này là “việt vị”. Lỗi vị trí mà ta vừa nói trên, từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, 1992) định nghĩa như sau: “Lỗi của cầu thủ bóng đá khi nhận bóng để tiến công ở sân đối phương mà phía trước không có hai cầu thủ của đối phương” (tr.1094) (tức nhận bóng phía dưới hàng hậu vệ của đối phương, khi trước mặt chỉ còn thủ môn của đối thủ). Trong cuốn từ điển này cũng chỉ ghi nhận một từ “việt vị” với định nghĩa đã nêu trên (không có mục từ “liệt vị”).
2. Việt vị là gì?
Vị trí việt vị trong bóng đá là vị trí đáp ứng các điều kiện sau:
- Cầu thủ đứng ở phần sân của đối phương
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đội bạn đứng giữa cầu thủ và đường biên ngang cuối sân đội đối phương
- Cầu thủ đó có tham gia vào đường bóng
- Cầu thủ đó đứng ở hướng tấn công khung thành đội bạn
- Với 3 điều kiện đầu tiên, thủ môn được tính là một cầu thủ của đội đối phương, mặc dù thủ môn thường đúng ở vị trí thấp nhất trong đội hình nhưng ở một thời điểm bất kỳ thì không nhất thiết thủ môn sẽ thuộc hai cầu thủ đội bạn cuối cùng.
3. Lỗi việt vị
3.1. Sân 7 có việt vị không
1. Trong bóng đá 7 người Luật việt vị được quy định cụ thể như sau:
Một cầu thủ ở vị trí việt vị khi cầu thủ đó đã di chuyển qua đường 13m thuộc phần sân đối phương và chiếm vị trí gần đường biên ngang sân đối phương hơn bóng, trừ trường hợp:
a. Nếu có 2 cầu thủ đối phương cùng đứng gần đường biên ngang như mình.
b. Nhận bóng do cầu thủ đối phương chủ động chuyền đến.
c. Nếu nhận bóng trực tiếp từ quả phát bóng, phạt góc, ném biên, thả bóng của trọng tài.
2. Một cầu thủ ở vị trí việt vị có thể chưa bị coi là phạm luật. Cầu thủ đó chỉ bị phạt việt vị nếu vào thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc khống chế bóng, cầu thủ đó – theo nhận định của trọng tài – có hành vi chủ động trong việc:
a. Tham gia vào tình huống trận đấu.
b. Gây trở ngại cho cầu thủ đối phương.
c. Tìm cách chiếm lợi thế trong vị trí việt vị.
3. Nếu có cầu thủ phạm luật việt vị, trọng tài cho đội đối phương hưởng quả phạt trực tiếp.
4. Đường 13m của phần sân được xác định bởi đường thẳng chạy suốt bề ngang sân, song song và cách đều đường biên ngang 13m.
Những quyết định thi hành Luật.
- Phạt cầu thủ việt vị không tính ở thời điểm nhận bóng, mà xác định vào thời điểm đồng đội chuyền bóng về hướng cầu thủ đó. Như vậy một cầu thủ không ở vị trí việt vị trong thời điểm đồng đội chuyền bóng hay đá phạt và đã chạy nhanh hơn bóng thì không vi phạm lỗi việt vị.
- Một cầu thủ đứng ngang hàng với một cầu thủ đối phương và có một cầu thủ đối phương khác đứng gần đường biên ngang sân đối phương hơn hoặc đứng ngang với 2 cầu thủ đối phương cuối cùng, thì không bị coi là ở vào vị trí việt vị.
- Trong khi áp dụng luật việt vị, các trợ lý trọng tài chỉ căng cờ báo việt vị khi họ đã xác định rõ cầu thủ phạm luật việt vị. Do đó trong trường hợp còn nghi ngờ, các trợ lý trọng tài không được tham gia vào tình huống đó.
3.2. Lỗi việt vị là như thế nào?
Một cầu thủ đứng ở vị trí việt vị không được coi là phạm lỗi việt vị nếu anh ta không tham gia vào đường bóng và ngược lại cầu thủ này sẽ bị xử phạt việt vị khi chạm bóng hoặc nhận bóng từ đồng đội theo, nhận định từ trọng tài cầu thủ đó tham gia vào đường bóng một cách tích cực như:
- Tham gia vào tình huống bóng
- Cản trở đội đối phương
- Cố tình chiếm lợi thế trong tình huống việt vị
Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị và tiếp xúc với bóng sẽ không bị phạt nếu thuộc một trong 3 trường hợp sau:
- Quả ném biên
- Quả phạt góc
- Quả phát bóng
3.3. Luật việt vị có từ khi nào?
Vào cuối thế kỷ 18, luật vị vị ra đời khi các trường ở Anh bắt đầu chơi bóng đá. Tuy nhiên, ở thời kỳ này luật việt vị sân 11 người, sân 7 người, sân 5 người lại nghiêm ngặt hơn hiện nay rất nhiều.
- Tính đến thời điểm này, FIFA đã thay đổi điều luật việt vị đá bóng khá nhiều lần:
- Năm 1848: Luật việt vị ra đời một cách hoàn chỉnh với quy tắc Cambridge. Lúc này cầu thủ đã hiểu việt vị là như nào. Tuy nhiên luật lại quy định phải có ít nhất 4 người đối phương đứng sau.
- Năm 1866: Luật mới cũng áp dụng quy tắc Cambridge. Số người được giảm xuống còn 3.
- Năm 1925: Luật đổi thành ít hơn 2 người và sử dụng cho tới hiện nay.
- Năm 2005: FIFA tiếp tục thay đổi luật. Cầu thủ đang việt vị nhưng được phép chạm bóng từ đường chuyền về hoặc cản phá chủ ý của đối thủ. Khi đó trọng tài không thổi phạt.
- Năm 2013: Luật việt vị mới nhất được FIFA thay đổi. Cầu thủ vẫn được phép chạm bóng khi đối phương chuyền về. Tuy nhiên việc cản phá của đối thủ thì cầu thủ không được chạm bóng. Ngoài ra cầu thủ đang việt việt có ý đồ cản trở hậu vệ đội bạn sẽ bị thổi phạt.
3.4. Luật việt vị được xác định như thế nào?
Theo quy định của FIFA, một cầu thủ sẽ bị cho là việt vị nếu bóng được đưa về phía trước (về nửa sân đối phương), đồng thời không có cầu thủ đối phương nào ngăn cách giữa cầu thủ này và thủ môn đối phương.
Khi ở tư thế việt vị, cầu thủ không được xét là hành vi phạm lỗi. Bản chất đó là thời điểm cầu thủ bất chợt ở vị trí việt vị mà không nhận ra hoặc cố gắng chơi bóng. Họ sẽ được coi là 'tích cực tham gia chơi bóng'.
Nếu cầu thủ ở tình huống việt vị, trọng tài biên sẽ căng cờ phất lên cao. Khi đó, trọng tài chính trên sân sẽ thổi còi để dừng pha đi bóng lại.
3.5. Trọng tài biên
Trọng tài biên thường sẽ là người chịu trách nhiệm quan sát và bắt lỗi việt vị của các cầu thủ vì vị trí của họ là dọc theo đường biên nên có góc nhìn thuận lợi và chính xác để đưa ra những quyết định phất cờ báo việt vị. Khi cầu thủ bị căng cờ báo ở tư thế việt vị hình phạt duy nhất là bóng được trả lại cho đối thủ để bắt đầu lại dưới dạng cú đá phạt ở điểm việt vị cố định tại nửa sân của họ.
3.6. VAR
Tuy nhiên với lối đá và cách chơi bóng kỹ thuật ngày càng nhanh và tiến bộ của các cầu thủ thì có rất nhiều trường hợp vì tình huống diễn ra quá nhanh và bất ngờ nên trọng tài biên có thể không quan sát kịp hoặc đưa ra những quyết định sai gây bất lợi cho cả trận đấu.
Để khắc phục điều này công nghệ VAR tiên tiến đã được sử dụng, công nghệ này không chỉ hỗ trợ các trọng tài trong tình huống việt vị mà còn hỗ trợ rất nhiều trong tất cả các tình huống gây tranh cãi. Giúp những người cầm cân nảy mực của trận đấu đưa ra những quyết định chính xác và công tâm nhất.
3.7. Điều gì xảy ra sau khi bị căng cờ việt vị
Không có hình phạt nào cho cá nhân cầu thủ khi bị bắt lỗi việt vị.
Một cầu thủ sẽ bị căng cờ khi ở tư thế việt vị và hình phạt duy nhất là bóng được trả lại cho đối thủ để bắt đầu lại dưới dạng cú đá phạt ở điểm việt vị cố định tại nửa sân của họ.
3.8. Những tình huống cầu thủ không việt vị
Một cầu thủ không thể việt vị nếu họ nhận bóng tại nửa sân của mình từ đồng đội hoặc một cầu thủ đối phương.
Cầu thủ tấn công không thể bị thổi việt vị nếu cầu thủ đối phương chuyền bóng cho họ ở nửa sân đối phương.
rong trường hợp cầu thủ ở nửa sân đối phương nhưng nhận bóng ở tư thế chơi ngược lại (nghĩa là quay lưng với khung thành đối phương), cho dù có cầu thủ đối phương nào ở giữa họ và thủ môn hay không, họ vẫn được tiếp tục đi bóng và không phải việt vị.
Hơn nữa, dù ở bất kỳ vị trí nào, cầu thủ cũng không bị thổi việt vị nếu nhận bóng trực tiếp từ một cú sút cầu môn, quả đá phạt góc hoặc ném biên.
Để phá thế việt vị được giăng bởi đối phương, cầu thủ có thể xoay người nhận bóng, hay lùi xuống 1-2 bước sau hậu vệ đối phương để nhận bóng. Đây là một trong những cách phá bẫy việt vị cực thông minh của nhiều tiền đạo và tiền vệ tinh quái.
4. Xử phạt việt vị
Tuy tất cả các cầu thủ bóng đá đều được dạy kỹ càng về luật cũng như hiểu rõ về lỗi việt vị tuy nhiên trong một số trường hợp họ vẫn có thể mắc phải do nhiều yếu tố. Và với bất kỳ lỗi việt vị nào, hình phạt được trọng tài đưa đều sẽ là đội đối phương hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi.
5. Phá bẫy việt vị là gì?
Phá bẫy việt vị là khi cầu thủ tiền đạo đứng cao hơn hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Khi đồng đội bắt đầu chuyền bóng, cầu thủ tiền đạo lập tức sử dụng tốc độ vượt lên hậu vệ để nhận đường chuyền và ghi bàn, điều này sẽ đem lại lợi thế rất lớn để ghi bàn vào lưới đối phương một cách dễ dàng.
Phá bẫy việt vị là một kỹ năng rất cần thiết trong bóng đá, nôm na dễ hiểu, bạn có thể lừa hậu vệ bằng cách đứng thấp hơn một chút so với hậu vệ đối phương, khi đồng đội có ý định chuyền bóng, bạn lập tức sử dụng tốc độ để vượt lên hậu vệ để nhận đường chuyền và ghi bàn. Điều này rất cần đến sự nhạy bén và tốc độ của cầu thủ vị trí tiền đạo.
Cách phá bẫy việt vị trong bóng đá
Thông thường, các cầu thủ hậu vệ sẽ không đứng quá sát cầu môn mà thay vào đó, họ sẽ đứng trên vị trí của tiền đạo đối phương một chút nhằm mục đích “bẫy việt vị” cầu thủ tiền đạo đó. Biết được điều này, các cầu thủ vị trí tiền đạo cần phải biết cách phá bẫy việt vị để khi nhận được bóng không bị trọng tài cất còi.
Để phá bẫy việt vị, các cầu thủ vị trí tiền đạo hay các cầu thủ dâng cao tấn công phải luôn luôn đứng trước hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Nếu đồng đội chuyền bóng và cầu thủ tiền đạo đứng gần đường biên ngang hơn hậu vệ đối phương thì cầu thủ đó sẽ rơi vào thế việt vị. Chỉ cần đứng trên hậu vệ đối phương một chút, đến khi đồng đội vừa phát bóng lên, lập tức cầu thủ tiền đạo phải di chuyển thật nhanh vượt qua hậu vệ để nhận bóng và dứt điểm.
Ngoài ra còn có cách phá bẫy việt vị vô cùng hiệu quả, trường hợp này được các cầu thủ tiền đạo áp dụng khi nhận thấy mình đã bị việt vị. Khi đồng đội chuyền bóng ở cự li gần, họ sẽ không nhận bóng mà ra hiệu cầu thủ chuyền bóng cho mình tiếp tục chạy xuống và dứt điểm, đây là cách phá bẫy việt vị toàn diện và dễ lừa được các hậu vệ nhất.
Như vậy để phá bẫy việt vị hiệu quả, với nhiều cầu thủ nhanh nhẹn, có nước di chuyển tốt thì nên trang bị cho bản thân những kỹ năng cá nhân để có thể kết thúc pha tấn công một các hiệu quả nhất. Eto 06 là một trong những cái tên tiêu biểu của lối chơi tốc độ và dứt điểm. Khả năng chọn vị trí chính là khả năng các cầu thủ có thể luồn lách qua khoảng trống của hàng thủ đối phương. Khả năng chọn vị trí càng tốt thì cầu thủ sẽ càng có nhiều cơ hội đứng ở khu vực dễ nhận bóng cũng như chuyền bóng cho đồng đội nhất.
Tuy nhiên, hãy cẩn thận vì đôi lúc việc “phá bẫy việt vị” cũng khiến cầu thủ bị rơi vào trạng thái “dính lỗi việt vị” khi phản ứng không kịp và không vượt qua được hậu vệ sau cùng của đối phương. Khoảng trống lớn sẽ khiến tiền đạo nhầm tưởng đó là những cơ hội nhưng thực tế không phải, họ đã bị hậu vệ đối phương bẫy việt vị.
Tóm lại phá bẫy việt vị là khi các tiền đạo sẽ di chuyển về phía sau và chọn thời cơ để băng lên khiến hàng phòng ngự không kịp trở tay, những tiền đạo còn lại (nếu có) sẽ đứng tại chỗ để tạo áp lực cho hàng phòng ngự của đối phương. Tuy nhiên, không phải cứ biết cách phá bẫy việt vị là có thể di chuyển dễ dàng, việc phá bẫy việt vị còn phải căn cứ vào chạy chỗ cũng như chiến thuật của đối phương.
6. Quy định của FIFA về luật việt vị
Theo luật bóng đá mà FIFA đưa ra đã được sửa đổi năm 2005 "Cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất cứ bộ phận nào trên cơ thể của anh ta được phép chạm vào bóng ở gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 (cầu thủ đối phương thứ nhất thường sẽ là thủ môn)".
Các bộ phận trên cơ thể được phép chạm vào bóng là toàn bộ cơ thể trừ hai tay
Với luật này, cầu thủ sẽ không bị thổi việt vị nếu đang ở thế việt vị và nhận được bóng từ pha cản phá có chủ ý hoặc chuyền về của đối phương thì không bị thổi phạt.
Tuy nhiên đến năm 2013, bộ luật này đã có một số thay đổi nhất định cụ thể như trong điều 11 của luật việt vị FIFA, cầu thủ đang ở thế việt vị chỉ có thể tiếp tục tham gia tình huống bóng khi đối hương chú ý chuyền về. Còn với trường hợp nhận bóng từ tình huống cản phá không chủ ý (bóng đập vào người nảy ra) của đối phương thì trọng tài vẫn sẽ phải thổi việt vị.
Ngoài ra trong bộ luật này, FIFA cũng quy định rõ hơn về câu chữ trong việc cản trở cầu thủ của đối phương như sau: Sẽ thổi phạt cầu thủ cản trở hướng di chuyển, tầm nhìn hay có những tác động làm ảnh hưởng tới khả năng phòng ngự của đối phương trong tư thế đã việt vị.